Weird Science

Geneza i budowa katalogu

Kata­log Mes­siera jest jed­nym z naj­bar­dziej zna­nych zesta­wień obiek­tów astro­no­micz­nych, którego pierw­sza wer­sja została opu­bli­ko­wana przez Char­les’a Mes­siera w 1774. Pomysł ska­ta­lo­go­wa­nia obiek­tów nasu­nął się temu fran­cu­skiemu astro­no­mowi w cza­sie przy­go­to­wań do obser­wa­cji pow­rotu komety Hal­leya prze­wi­dy­wa­nego na rok 1759. Pod­czas prze­glądu nieba Mes­sier natk­nął się na obiekt mający postać nie­wiel­kiej roz­my­tej plamki, a więc podobny do odle­głej jesz­cze komety. Zacho­wy­wał się on jed­nak odmien­nie, ponie­waż nie poru­szał się względem gwiazd, jak to powinna czy­nić kometa. W wyniku dal­szych badań astro­nom stwier­dził, że na sfe­rze nie­bie­skiej można zna­leźć także więcej dziw­nych, zam­glo­nych obiek­tów, których obec­ność z racji podo­bieńs­twa może utrud­niać poszu­ki­wa­nia komet. Aby uła­twić sobie i innym bada­czom prace, posta­no­wił ska­ta­lo­go­wać te obiekty, nume­ru­jąc je kolej­nymi licz­bami i doda­jąc na początku literę M. Wspom­niany przed chwilą obiekt został nazwany potem Mgła­wicą Kraba i otrzy­mał chlubne ozna­cze­nie M1. Osta­teczna wer­sja ory­gi­nal­nego kata­logu Mes­siera została wydana w 1784 roku i zawie­rała 103 obiekty. Późn­iej do spisu dodano jesz­cze sie­dem kolej­nych, tak że obec­nie wyko­rzy­sty­wana wer­sja kata­logu zawiera 110 pozy­cji. Co cie­kawe, aż osiem z nich leży w gra­ni­cach gwiaz­do­zbioru Wiel­kiej Nie­dźw­ie­dzicy.

Mimo, że sam Mes­sier był wiel­kim bada­czem, to z powodu nie­do­sko­na­ło­ści tech­nicz­nych dostęp­nych mu przy­rządów mógł jedy­nie snuć domy­sły w kwe­stii rze­czy­wi­stej natury ska­ta­lo­go­wa­nych przez sie­bie obiek­tów. Pełne zro­zu­mie­nie ich wła­ści­wo­ści nastąpiło dopiero w XX wieku na sku­tek postępu tech­nicz­nego i roz­woju wielu dzie­dzin astro­no­mii.

Obiekty ze zbioru Mes­siera - mimo późn­iej­szego odkry­cia wielu innych i ich opisu w now­szych kata­lo­gach - ciągle cie­szą się nie­słab­nącym zain­te­re­so­wa­niem astro­no­mów ama­to­rów. Powód jest pro­sty: obiekty Mes­siera są naj­ja­śniej­sze i naj­le­piej widoczne, ponie­waż astro­nom musiał je zna­leźć w XVIII wieku dys­po­nu­jąc pry­mi­tyw­nym z dzi­siej­szego punktu widze­nia tele­sko­pem.

Kosmiczne poszu­ki­wa­nia

Tutaj chciałbym przed­sta­wić swoją wer­sję kata­logu. Będę umiesz­czał w tym miej­scu jedy­nie takie foto­gra­fie obiek­tów Mes­siera, które wyko­na­łem samo­dziel­nie. Każda z nich jest jed­no­cze­śnie odno­śni­kiem do arty­kułu zawie­ra­jącego szer­szy opis obiektu, a także jego pełne foto­gra­fie (niek­tóre obiekty z różn­ych powo­dów zostały potrak­to­wane łącz­nie). Dodat­kowo, wpro­wa­dzi­łem tu także swoje ozna­cze­nia sym­bo­liczne, które poma­gają w szyb­kim zorien­to­wa­niu się, z jakiego typu obiek­tem mamy do czy­nie­nia.

Obec­nie wiemy, że kata­log w swej isto­cie nie jest jed­no­rodny i w jego skład wcho­dzą różn­o­rodne obiekty, w tym:

M1 ㊂ Ilustracja M2 ⁂ M3 ⁂ M4 ⁂ M5 ⁂ M6 ⁂ M7 ⁂ M8 ◍ Ilustracja
M9 ⁂ M10 ⁂ M11 ⁂ M12 ⁂ M13 ⁂ Ilustracja M14 ⁂ M15 ⁂ M16 ◍
M17 ◍ M18 ⁂ M19 ⁂ M20 ◍ Ilustracja M21 ⁂ M22 ⁂ M23 ⁂ Ilustracja M24 ⠿
M25 ⁂ M26 ⁂ M27 ⍟ Ilustracja M28 ⁂ M29 ⁂ M30 ⁂ M31 ❃ Ilustracja M32 ❃ Ilustracja
M33 ❃ M34 ⁂ M35 ⁂ M36 ⁂ M37 ⁂ M38 ⁂ M39 ⁂ M40 ٭٭
M41 ⁂ M42 ◍ Ilustracja M43 ◍ Ilustracja M44 ⁂ M45 ⁂Ilustracja M46 ⁂ M47 ⁂ M48 ⁂
M49 ❃ M50 ⁂ M51 ❃ Ilustracja M52 ⁂ M53 ⁂ M54 ⁂ M55 ⁂ M56 ⁂
M57 ⍟ Ilustracja M58 ❃ M59 ❃ M60 ❃ M61 ❃ M62 ⁂ M63 ❃ M64 ❃
M65 ❃ M66 ❃ M67 ⁂ M68 ⁂ M69 ⁂ M70 ⁂ M71 ⁂ M72 ⁂
M73 ⁂ M74 ❃ M75 ⁂ M76 ⍟ M77 ❃ M78 ◍ M79 ⁂ M80 ⁂
M81 ❃ M82 ❃ M83 ❃ M84 ❃ M85 ❃ M86 ❃ M87 ❃ M88 ❃
M89 ❃ M90 ❃ M91 ❃ M92 ⁂ M93 ⁂ M94 ❃ M95 ❃ M96 ❃
M97 ⍟ M98 ❃ M99 ❃ M100 ❃ M101 ❃ M102 ❃ M103 ⁂ M104 ❃
M105 ❃ M106 ❃ M107 ⁂ M108 ❃ M109 ❃ M110 ❃ Ilustracja

Kata­log będzie suk­ce­syw­nie uzu­pełn­iany o nowe foto­gra­fie i ich opisy

Marek Ples

Aa