Halo wokół Słońca
Halo jest jednym z moich ulubionych zjawisk, jakie zachodzą w atmosferze naszej planety. Muszę przyznać, że obecność na niebie wielkiego, świetlistego pierścienia ze Słońcem umiejscowionym w jego środku robi na mnie za każdym razem wspaniałe wrażenie.
Tego rodzaju zjawisko optyczne powstaje w wyniku załamania promieni słonecznych w sześciokątnych kolumnowych kryształkach lodu zawieszonych w powietrzu. Gdy światło przechodzi przez dwie boczne ścianki kryształu ustawione do siebie pod kątem 60°, to minimalny kąt odchylenia promieni przy takiej drodze jest w przybliżeniu równy 22° - dla kolorów składowych występują niewielkie odchylenia od tej wartości, dlatego halo czasem bywa barwne. Najwięcej światła załamuje się pod kątem niewiele większym od minimalnego, dlatego halo jest najjaśniejsze tuż przy jego wewnętrznej krawędzi i słabnie w kierunku na zewnątrz. Interesujące skutki daje też fakt, że światło nie załamuje się w opisanych warunkach pod kątem mniejszym niż 22°, co sprawia, że niebo jest ciemniejsze wewnątrz halo niż poza nim. Efekt ten jest analogiczny do ciemnego pasa nieba, leżącego między pierwotnym a wtórnym łukiem tęczy - fenomen ten jest nazywany Pasem Aleksandra
Halo pojawia się w obecności - z grubsza na linii obserwator-Słońce - pewnych rodzajów chmur, np. pierzastych typu Cirrus, które są zbudowane z drobin lodu i unoszą się wysoko w atmosferze Ziemi. Zjawisku mogą towarzyszyć także inne piękne i ciekawe fenomeny. Wspomnieć tu należy choćby słońca pozorne, czyli parheliony.
Obserwacje
09.06.2024, około godziny 11:00 - Dąbrowa Górnicza
warunki miejskie
Kolejny (prawie) pełny okrąg halo - wspaniały widok!
Chodzimy po ziemi, ale zawsze warto podnieść głowę - tam w górze dzieją się naprawdę ciekawe i piękne rzeczy.
11.05.2024, około godziny 12:00 - Jaworzno, ogród
warunki miejskie
Dziś miałem okazję zobaczyć pełny okrąg halo wokół słońca - okazę dosyć wyjątkową, bo jak wiemy, halo często jest widoczne jedynie we fragmentach. Obserwacja tego świetlistego pierścienia sprawiła, że poczułem się jak świadek niezwykłego spektaklu natury.
Całe niebo zasnute było delikatnymi chmurami pierzastymi.
27.04.2024, około godziny 09:30 - Katowice, Śródmieście
warunki miejskie
Prawie pełny krąg halo, a dodatkowo widoczne barwy - taki widok nie zdarza się zbyt często.
Halo najłatwiej obserwować ustawiając się w ten sposób, aby słońce ukryło się za jakąś przeszkodą - unikamy wtedy oślepienia blaskiem naszej dziennej gwiazdy.
07.09.2020, około godziny 14:00 - Jaworzno
warunki miejskie
Tym razem prezentuję fotografię czegoś, co może przypominać miniaturową tęczę. Wiemy jednak, że nie występuje ona nigdy po tej samej stronie nieba co Słońce, poza tym wymaga innych warunków do powstania. Fakt, że przedstawiony fenomen ma postać łuku o środku zlokalizowanym w miejscu zajmowanym przez naszą dzienną gwiazdę - ukrytą za świerkiem - przekonuje nas, że jest to tak naprawdę halo.
Nie widzimy jednak całego okręgu, a jedynie jego fragment. Halo ma jednak najczęściej postać bezbarwnego, białego okręgu - tak więc piękne kolory w tym przypadku doskonale wynagradzają fragmentaryczność zjawiska
30.04.2020, około godziny 10:00 - Jaworzno
warunki miejskie
Mimo, że tym razem można było zaobserwować jedynie fragment pierścienia, to widok był szczególnie piękny, ponieważ zaobserwowany fenomen był wyraźnie kolorowy.
Mimo niedoskonałości fotografii wykonanej na szybko aparatem fotograficznym wbudowanym w telefon komórkowy, można zauważyć delikatne, ale wyraźne barwy: wewnętrzna część łuku jest bardziej czerwona, zewnętrzna zaś niebieskawa.
24.04.2020, około godziny 12:00 - Bielsko-Biała
warunki miejskie
To halo było zaskoczeniem, ponieważ chmury były tego dnia praktycznie niezauważalne.
Halo powstało tym razm najwyraźniej na kryształach lodu zawieszonych dosyć równomiernie w atmosferze, tworzących jednorodne zamglenie, nie zaś oddzielne chmury.
08.10.2019, około godziny 09:00 - Zabrze
warunki miejskie
Marznąc dziś w drodze na Wydział spoglądałem z nadzieją w niebo, ponieważ zauważyłem charakterystyczne formacje z chmur. Nie zawiodłem się i wchodząc już prawie do budynku mogłem podziwiać dosyć ładnie zarysowany krąg halo wokół Słońca.
22.06.2019, około godziny 11:00 - Jaworzno
warunki miejskie
Odpowiednio delikatne zachmurzenie utworzone w dużej mierze z wysokich chmur pierzastych spowodowało, że zjawisko to mogłem dziś obserwować z przydomowego ogrodu w godzinach okołopołudniowych.
Pamiętajcie: głowa do góry! Tam naprawdę dzieją się bardzo ciekawe rzeczy!
Fenomen halo był dawniej postrzegany jako znak od siły wyższej, często złowróżbny.
Marek Ples