M21
Gromada otwarta to grupa do kilku tysięcy gwiazd luźno połączonych grawitacją, powstałych z jednego obłoku molekularnego. Znajdują się tylko w galaktykach spiralnych i nieregularnych, gdzie wciąż powstają nowe gwiazdy. Mają zwykle mniej niż kilkaset milionów lat. W trakcie ruchu wokół centrum galaktyki, gromady otwarte mogą zmieniać kształt lub tracić gwiazdy w wyniku bliskich kontaktów z innymi gromadami lub obłokami gazu.
Jedną z takich gromad jest Messier 21 (znana także jako NGC 6531, lub Webb's Cross), którą na nocnym niebie możemy znaleźć w kierunku północno-wschodnim od konstelacji Strzelca Sagittarius, w pobliżu obiektów Messiera M20, M22, M23 i M25. Została odkryta i skatalogowana przez Charlesa Messiera 5 czerwca 1764 roku. Gromada ta jest stosunkowo młoda i ściśle upakowana. W M21 zidentyfikowano kilka niebieskich olbrzymów, jednak większość gwiazd to słabo widoczne obiekty.
Obserwacje
26.06.2024, około godziny 00:00 - Jaworzno, ogród
warunki miejskie, wysoki poziom zanieczyszczenia światłem
Widoczny z mojego miejsca obserwacji południowy horyzont jest silnie zaświetlony, nie spodziewałem się więc doskonałych wyników obserwacji M21, która - jako położona w Strzelcu - znajduje się stosunkowo nisko właśnie po tej stronie nieba. Bardzo pomógł tu jednak filtr zmniejszający wpływ zanieczyszczenia nieba miejskimi światłami.
Z jasnością 6,5m, opisywana gromada z pewnością nie jest widoczna gołym okiem. W ciemną noc jednak nawet najmniejsza lornetka pozwala są dostrzec. Gromada znajduje się w pobliżu M20, czyli Mgławicy Trójlistna Koniczyna, ale nie jest z nią związana grawitacyjne. M21 Stanowi część asocjacji Sagittarius OB1.
Gromada M21 znajduje się w odległości 2,2–4,25ly od Ziemi. Szacuje się, że ma około 6,6 miliona lat i masę 783,4M☉.
Przypuszcza się, że 40-60 z obserwowanych małomasywnych członków to gwiazdy wchodzące na ciąg główny, zidentyfikowane na podstawie emisji wodoru alfa i obecności litu w widmie. Gwiazdy w gromadzie nie wykazują znaczącego rozrzutu wiekowego, co sugeruje, że formowanie się gwiazd nastąpiło jednocześnie.
Parametry fotografii 1:
Literatura dodatkowa:
- Park B.-G., Sung H., Kang Y. H., The Galactic Open Cluster NGC 6531 (M21), Journal of Korean Astronomical Society, 2001, 34, str. 149-155
- Wu Z.-Y., Zhou X., Ma J., Du C.-H., The orbits of open clusters in the Galaxy, 2009, 399(4), str. 2146-2164
- Kharchenko N. V., Piskunov A. E., Röser S., Schilbach E., Scholz R.-D., Astrophysical parameters of Galactic open clusters, Astronomy & Astrophysics, 2005, 438(3), str. 1163-1173
Marek Ples