Weird Science

Mgławica Mucha

English ver­sion is here

NGC 1931 to nie­wielka mgła­wica reflek­syjno-emi­syjna związana z młodą gro­madą otwar­tych gwiazd, znaj­du­jąca się w gwiaz­do­zbio­rze Woźn­icy Auriga. Obiekt ten wyka­zuje tak znaczne podo­bieńs­two do słyn­nej Mgła­wicy Oriona czyli obiektu Mes­sier 42, że bywa wręcz nazy­wany jej minia­tu­rową wer­sją. Mgła­wica NGC 1931 ma jasność obser­wo­waną około 10m, co ozna­cza, że nie jest widoczna gołym okiem. Na nie­bie zaj­muje obszar zale­d­wie kilku minut kąto­wych, więc jawi się jako mała, roz­myta chmura wyma­ga­jąca uży­cia tele­skopu do obser­wa­cji.

Mgła­wica została odkryta 4 lutego 1793 roku przez Wil­liama Her­schela, który zaob­ser­wo­wał nie­wielką, roz­mytą plamkę z kil­koma gwiaz­dami wew­nątrz. W 1931 roku szwedzki astro­nom Per Col­lin­der włączył ten obiekt do swo­jego kata­logu gro­mad otwar­tych pod nume­rem 68. Z kolei ame­ry­kański astro­nom Ste­wart Shar­pless ska­ta­lo­go­wał jasną część emi­syjną mgła­wicy jako obszar H II Shar­pless 2-237 (Sh2-237) w 1959 roku. NGC 1931 bywa rów­nież nazy­wana Mgła­wicą Mucha, zwłasz­cza w związku z sąsied­nią mgła­wicą IC 417. Razem two­rzą one parę obiek­tów znaną potocz­nie jako „Pająk i Mucha”.

Obser­wa­cje

16.10.2025, około godziny 23:30 - Kato­wice
Warunki: miej­skie, wysoki poziom zanie­czysz­cze­nia świa­tłem

Mgła­wica NGC 1931 znaj­duje się w sto­sun­kowo odle­głym rejo­nie naszej Galak­tyki. Usy­tu­o­wana jest w zew­nętrz­nym ramie­niu Per­se­u­sza, około 7500 lat świetl­nych od Słońca. Wraz z pobli­ską mgła­wicą IC 417 sta­nowi część więk­szego kom­pleksu obsza­rów H II. Jej kątowe roz­miary na nie­bie wyno­szą tylko kilka minut łuku, co odpo­wiada fizycz­nej śred­nicy rzędu kil­ku­na­stu lat świetl­nych.

NGC 1931 składa się z dwóch głów­nych kom­po­nen­tów mgła­wi­co­wych: obszaru emi­syj­nego oraz reflek­syj­nego. Mgła­wica emi­syjna to obłok zjo­ni­zo­wa­nego gazu (głów­nie wodoru), który świeci wła­snym świa­tłem w wyniku pobu­dze­nia przez ener­gię gorących mło­dych gwiazd. Widmo optyczne tej czę­ści wyka­zuje silne linie emi­syjne wodoru oraz zjo­ni­zo­wa­nego tlenu, nada­jąc mgła­wicy cha­rak­te­ry­styczną czer­wo­nawą i zie­lon­kawą poświatę. Mgła­wica reflek­syjna świeci nato­miast świa­tłem gwiazd odbi­tym od dro­bin kosmicz­nego pyłu i zwy­kle ma nie­bie­skawy odcień. Obec­ność gęstego pyłu powo­duje rów­nież poch­ła­nia­nie czę­ści świa­tła, przez co głęb­sze, cen­tralne obszary mgła­wicy są sil­nie przy­ciem­nione w świe­tle widzial­nym.

W sercu NGC 1931 znaj­duje się młoda gro­mada otwarta gwiazd, której wiek sza­cuje się na około 2 miliony lat. Naj­ja­śniej­sze z tych gwiazd należą do gorących typów wid­mo­wych B; to one emi­tują inten­sywne pro­mie­nio­wa­nie ultra­fio­le­towe, joni­zu­jące ota­cza­jący gaz i pod­trzy­mu­jące świe­ce­nie mgła­wicy. W cen­trum gro­mady zaob­ser­wo­wano układ kilku masyw­nych, mło­dych gwiazd. Te wła­śnie gwiazdy gene­rują silne wia­try gwiaz­dowe oraz pro­mie­nio­wa­nie, które rzeźbią struk­turę pobli­skiego gazu i wpły­wają na dal­szy pro­ces pow­sta­wa­nia nowych gwiazd. Sza­cuje się, że pro­cesy gwiaz­do­twór­cze w NGC 1931 nadal trwają, a wew­nątrz obłoku ziden­ty­fi­ko­wano bar­dzo młode obiekty gwiaz­dowe (pro­to­gwiazdy), znaj­du­jące się jesz­cze we wcze­snych sta­diach for­mo­wa­nia.

Para­me­try foto­gra­fii 1:

  • DWARF3
  • suma­ryczny czas eks­po­zy­cji: 50 minut (stac­ko­wane - 200x15s kla­tek)
  • obiek­tyw: f=150mm (aper­tura: 35mm)
  • sta­tyw: foto­gra­ficzny

Lite­ra­tura dodat­kowa:

Marek Ples

Aa