Weird Science

Mgławica Rybia Głowa

IC 1795, znana rów­nież jako Mgła­wica Rybia Głowa, jest fascy­nu­jącym obiek­tem astro­no­micz­nym. Znaj­duje się w gwiaz­do­zbio­rze Kasjo­pei Cas­sio­peia, w odle­gło­ści około 6-7 tysięcy lat świetl­nych od Ziemi.

Mgła­wice emi­syjne, takie jak IC 1795, to obłoki między­gwiaz­do­wego gazu, głów­nie wodoru, które świecą w wyniku joni­za­cji. Joni­za­cja ta jest spo­wo­do­wana inten­syw­nym pro­mie­nio­wa­niem ultra­fio­le­to­wym emi­to­wa­nym przez młode, gorące gwiazdy znaj­du­jące się wew­nątrz mgła­wicy. W przy­padku IC 1795, ten cha­rak­te­ry­styczny czer­wony blask pocho­dzi głów­nie od zjo­ni­zo­wa­nego wodoru.

Regiony HII, jak nazy­wają się takie obszary, są miej­scem, gdzie pod wpły­wem gra­wi­ta­cji zagęsz­czają się obłoki mole­ku­larne, pro­wa­dząc do for­mo­wa­nia się pro­to­gwiazd. Z cza­sem pro­to­gwiazdy kur­czą się i osiągają tem­pe­ra­turę wystar­cza­jącą do zai­ni­cjo­wa­nia reak­cji ter­mo­jądro­wych w ich jądrach, prze­ksz­tałc­a­jąc się w gwiazdy ciągu głów­nego.

IC 1795 jest czę­ścią więk­szego kom­pleksu gwiaz­do­twór­czego, który roz­ciąga się wzdłuż ramie­nia Per­se­u­sza Drogi Mlecz­nej. W jej sąsiedz­twie można zna­leźć m.in. Mgła­wicę Serce, Mgła­wicę Dusza i Podwójną Gro­madę w Per­se­u­szu. Wszyst­kie te obiekty są przed­mio­tem inten­syw­nych badań zarówno z Ziemi, jak i za pomocą tele­sko­pów kosmicz­nych.

Obser­wa­cje

01.08.2024, około godziny 00:00 - Kato­wice
warunki śród­miej­sce, bar­dzo wysoki poziom zanie­czysz­cze­nia świa­tłem

Jak każdy sza­nu­jący się obser­wa­tor, sta­ran­nie przy­go­to­wa­łem się do tej nocy. Spraw­dzi­łem pro­gnozę pogody, która zapo­wia­dała pra­wie bezch­murne niebo. Przy­go­to­wa­łem mój wierny sprzęt i oczy­wi­ście cie­płą odzież, bo noce bywają chłodne nawet latem. Mimo, że pro­gnoza nie oka­zała się całk­o­wi­cie trafna, a poje­dyn­cze chmury powo­do­wały przerwy w zbie­ra­niu mate­riału, to w końcu pow­stała Fot. 1.

Nazwy obiek­tów kosmicz­nych bar­dzo często dowo­dzą wiel­kiej wyo­braźni, jaką wyka­zał się ten, kto dał im okre­ślone miano i nie zaw­sze łatwo stwier­dzić, skąd ono się wzięło. W przy­padku Mgła­wicy Rybia Głowa tak jed­nak nie jest - z łatwo­ścią możemy zoba­czyć w niej zarysy przed­sta­wio­nej z boku przed­niej czę­ści ciała ryby, wraz z pokry­wą skrzeli, oczami i otwo­rem gębo­wym. Ten ostatni jest zresztą naj­ja­śniej­szą czę­ścią całej mgła­wicy i doro­bił się wła­snego ozna­cze­nia: NGC 896.

Mimo nie­wiel­kich trud­no­ści, ta obser­wa­cja IC 1795 była dla mnie bar­dzo miłym prze­ży­ciem. Obser­wa­cja głębo­kiego kosmosu zaw­sze przy­po­mina mi, jak mały jestem ja i cała ludz­kosć w porów­na­niu ze Wszech­świa­tem i jak wiele tajem­nic wciąż skrywa przed nami nocne niebo. Każda taka obser­wa­cja to podróż w cza­sie i prze­strzeni, która pozwala nam na chwilę oder­wać się od codzien­nych pro­ble­mów i zbli­żyć się do tajem­nic Abso­lutu.

Para­me­try foto­gra­fii 2:

  • Canon EOS 60D
  • suma­ryczny czas eks­po­zy­cji: 90 minut (stac­ko­wane - 90x60s kla­tek light, dark, flat oraz bias)
  • ISO: 1500
  • tele­skop w sys­te­mie Mak­su­towa (100/1400), eks­po­zy­cja w ogni­sku głów­nym
  • zasto­so­wano filtr, pozwa­la­jący na zmniej­sze­nie wpływu sztucz­nego zanie­czysz­cze­nia świa­tłem i świe­ce­nia atmos­fery
  • sta­tyw: gło­wica para­lak­tyczna z pro­wa­dze­niem w osi rek­ta­scen­cji, wyju­sto­wana metodą dry­fową z wyko­rzy­sta­niem ste­row­nika wła­snej kon­struk­cji.

Lite­ra­tura dodat­kowa:

Marek Ples

Aa