Weird Science

Synteza szczawianu żelaza

Po co to komu?

Szcza­wian żelaza jest solą kwasu szcza­wio­wego i żelaza. Podob­nie jak więk­szość szcza­wia­nów związek ten jest nie­roz­pusz­czalny w wodzie. Szcza­wian żelaza jest często wyko­rzy­sty­wany w cie­ka­wym doświad­cze­niu z samo­za­pal­nym prosz­kiem żelaza (opis tutaj). Odczyn­nik ten można kupić w skle­pie che­micz­nym albo samemu zsyn­te­zo­wać go w pro­sty spo­sób. Oczy­wi­ście dziś wybie­ramy tę drugą możl­i­wość.

Potrzebne sub­stan­cje

Do reak­cji two­rze­nia szcza­wianu żelaza potrze­bu­jemy jedy­nie dwóch sub­stan­cji:

Ostrze­że­nie: Należy zacho­wać ostrożn­ość jak zaw­sze przy pracy z sub­stan­cjami che­micz­nymi. Odczyn­niki użyte w tym doświad­cze­niu mogą mieć dzia­ła­nie drażn­iące i/lub szko­dliwe. Autor nie bie­rze jakiej­kol­wiek odpo­wie­dzial­no­ści za wszel­kie mogące pow­stać szkody. Robisz to na wła­sne ryzyko!

Kwas szcza­wiowy jest naj­prost­szym kwa­sem dikar­bok­sy­lo­wym, jego dihy­drat ma postać kry­sta­licz­nego proszku. Hep­ta­hy­drat siar­czanu żelaza występuje pod posta­cią zie­lon­ka­wych krysz­ta­łów.

Syn­teza!

Posia­da­jąc obie wyżej wymie­nione sub­stan­cje możemy przy­stąpić do syn­tezy. Musimy przy­go­to­wać stężone roz­twory kwasu szcza­wio­wego i siar­czanu(VI) żelaza. Roz­twory następ­nie należy wymie­szać razem. Po pod­grza­niu reak­cja zacho­dzi wyraźnie szyb­ciej; roz­twór szybko męt­nieje, a na dno zaczyna opa­dać żółty osad szcza­wianu żelaza. Prze­bieg reak­cji mozna zoba­czyć na fil­mie:

Osad należy kil­ka­krot­nie prze­myć przez dekan­ta­cję, a następ­nie odsączyć i dokład­nie wysu­szyć. Susze­nie trzeba pro­wa­dzić w tem­pe­ra­tu­rze poko­jo­wej, ponie­waż pod­wyższona tem­pe­ra­tura może pro­wa­dzić do roz­kładu związku. Gotowy szcza­wian ma postać lek­kiego żółt­ego proszku:

Wyja­śnie­nie

Pod względem che­micz­nym jest to naj­zwy­klej­sza reak­cja wymiany. Można ją zapi­sać jono­wym rów­na­niem reak­cji:

Ilustracja

Pow­stały szcza­wian żelaza jest prak­tycz­nie nie­roz­pusz­czalny w wodzie, więc wytrąca się w postaci żółt­ego osadu.

Życzę miłej i pou­cza­jącej zabawy:)

Lite­ra­tura dodat­kowa:

Marek Ples

Aa